Rregullorja e BQK-së për ndalimin e përdorimit të dinarit në Kosovë has në pengesa
Rregullorja e Bankës Qendrore të Kosovës (BQK), që ndalon transaksionet financiare në valuta të tjera përveç euros, nuk ka arritur qëllimin e saj. Valuta serbe, dinari, ende qarkullon në zonat serbe në Kosovë, ndërsa të ardhurat nga buxheti i Serbisë nuk konvertohen në euro. Këtë e thotë profesori i ekonomisë në Universitetin e Prishtinës, Mejdi Bektashi, për Radion Evropa e Lirë (REL).
Një vendim i nxituar dhe me pasoja politike
“Kjo rregullore ishte një vendim i nxituar. Një vendim politik i kësaj Qeverie,” thotë Bektashi, duke theksuar se çështja e heqjes së dinarit duhej të ishte zgjidhur përmes dialogut ndërmjet Kosovës dhe Serbisë, të ndërmjetësuar nga Bashkimi Evropian. Ai shton se, edhe pas një viti nga hyrja në fuqi e rregullores, nuk ekziston një marrëveshje për transferimin e parave që do të siguronte qasje në këto fonde për BQK-në.
Komentet nga BQK dhe efektet e rregullores
Guvernatori i Bankës Qendrore të Kosovës, Ahmet Ismaili, deklaroi në konferencën vjetore të fundvitit se rregullorja ka pasur një “efekt pozitiv” në sektorin financiar. Sipas tij, ajo ka kontribuar në “unifikimin e sektorit dhe ndërprerjen e financimeve të paligjshme.”
Rregullorja, e cila ndalon pagesat me valuta të tjera përveç euros, hyri në fuqi më 1 shkurt 2024. Megjithatë, komuniteti serb ka shprehur pakënaqësi ndaj këtij vendimi, duke theksuar vështirësitë në qasjen e të ardhurave të tyre.
Sfidat e komunitetit serb
Petar nga Mitrovica e Veriut, një punëtor i një prej institucioneve serbe të mbyllura nga autoritetet kosovare, thotë për REL:
“Paga më transferohet në një llogari në dinarë. Mendoj se kjo çështje duhet të zgjidhej në mënyrë që të merrnim pagën në euro përmes bankave në Kosovë.”
Radomiri nga Leposaviqi tregon se shpesh detyrohet të udhëtojë në qytetin Rashkë të Serbisë për të tërhequr të ardhurat në dinarë, ndërsa vë në dukje pritjet e gjata në kufi gjatë pagesës së pensioneve.
“Duhet të armatosesh me durim, sepse krijohen turma të mëdha gjatë kohës së pagesave,” thotë ai.
Kundërshtimet ndërkombëtare dhe pasojat
Rregullorja është kritikuar edhe nga komuniteti ndërkombëtar, duke u cilësuar si një masë që mund të ketë pasoja negative për komunitetet pakicë në Kosovë. Serbia ka refuzuar të mbyllë institucionet e saj në Kosovë, duke i zhvendosur ato në zonat kufitare, ku qytetarët serbë tërheqin të ardhurat e tyre në dinarë.
Ndikimet financiare të Serbisë në Kosovë
Çdo vit, Serbia ndan miliona euro për serbët që jetojnë në Kosovë, përfshirë paga, pensione, asistencë sociale dhe ndihma të tjera. Në tetor 2024, Qeveria serbe shpalli Kosovën si “zonë të mbrojtjes së veçantë sociale,” duke parashikuar ndihma financiare shtesë për të papunët, pensionistët dhe fëmijët./Telegrafi
