Swift është rrjeti financiar global që lejon transferimin e sigurtë dhe të shpejtë të parave përtej kufijve. Swift qëndron për Shoqërinë për Telekomunikacionin Financiar Ndërbankar në mbarë botën. E krijuar në vitin 1973 dhe me bazë në Belgjikë, Swift për momentin funksionon me sukses në më shumë se dyqind vende të botës dhe partnerët e tij zyrtarë janë rreth 100,000 organizata bankare.
Buletini Ekonomik
Ç’është Swift, ky emërtim kaq i konsumuar këtyre ditëve, ose më saktësisht qëkur nisi invadimi rus i Ukrainës. U përdor ky emërtim shumë edhe nga politika, edhe nga bankierët, edhe nga protestuesit e shumtë anekanë botës kundër pushtimit të Ukrainës nga forcat ushtarake ruse, duke thirrur në të shumtën e këtyre rasteve, përjashtimin e Rusisë nga rrjeti i pagesave Swift, i vlerësuar si thuaja thelbësor për transaksionin e parave në mbarë botën dhe i cili përdoret nga mijëra banka në tërë globin. U vlerësua pra, se përjashtimi i Rusisë nga Swift do të godiste rrjetin bankar rus dhe aksesin në fonde. Dhe, Rusia tashmë është përjashtuar nga Swift, nga shumica absolute e shteteteve perëndimore, të cilat haptas dhe me masa e sanksione konkrete e kundërshtojnë invadimin e Ukrainës.
Çfarë është Swift?
E krijuar në vitin 1973 dhe me bazë në Belgjikë, Swift për momentin funksionon me sukses në më shumë se dyqind vende të botës dhe partnerët e tij zyrtarë janë rreth 100,000 organizata bankare. Aktualisht, mbi 11 mijë institucione financiare nga 209 vende të botës i janë bashkuar komunitetit ndërkombëtar. Për të marrë pjesë në të, banka është e detyruar t’i paraqesë komisionit të posaçëm një licencë për të kryer operacione në monedhë të huaj dhe të paguani tarifën e hyrjes. Pasi banka pranohet përfundimisht në sistem si pjesëmarrëse, asaj i jepet një kod personal, i cili është unik në natyrë.
Kodi SWIFT ka karakteristikat e mëposhtme dalluese: Përbëhet nga 8 ose 11 karaktere, 4 karakteret e para tregojnë bankën, dhe pjesa tjetër – vendin, rajonin, qytetin dhe ndarjen e institucionit financiar. Në zyrat qendrore të bankave, kodi SWIFT është më i shkurtër dhe përfshin vetëm shkronja latine, ndërsa në kodet e degëve të saj shtohen numrat që tregojnë numrat e tyre serialë.
Duhet të theksohet se sistemi SWIFT përdoret për ndërveprim ndërbankar vetëm në nivel global, sisteme të tjera funksionojnë brenda shtetit. Nëse po flasim për transferime parash në shkallë ndërkombëtare, atëherë ky sistem mund të konsiderohet këtu si më i besueshmi dhe opsion i sigurtë…
Klienti duhet të dijë vetëm kodin SWIFT dhe të ashtuquajturin IBAN të marrësit ose kodin e tij të identifikimit. Transaksioni do të ndërmjetësohet nga një bankë ndërkombëtare nga komuniteti i komunikimeve financiare. Por Swift nuk është banka tradicionale. Është një lloj sistemi i mesazheve të çastit që informon përdoruesit kur janë dërguar dhe mbërritur pagesat. Swift dërgon më shumë se 40 milionë mesazhe në ditë, ndërsa triliona dollarë ndryshojnë duart midis kompanive dhe qeverive. Më shumë se 1% e këtyre mesazheve mendohet se përfshijnë pagesa ruse.
Swift u krijua nga bankat amerikane dhe evropiane, të cilat nuk donin që një institucion i vetëm të zhvillonte sistemin e tyre dhe të kishte një monopol. Rrjeti tani është në pronësi të përbashkët nga më shumë se 2000 banka dhe institucione financiare. Swift mbikëqyret nga Banka Kombëtare e Belgjikës, në partneritet me bankat kryesore qendrore në mbarë botën, duke përfshirë Rezervën Federale të SHBA-së dhe Bankën e Anglisë.
Swift ndihmon për të bërë të mundur tregtinë ndërkombëtare të sigurt për anëtarët e saj dhe nuk supozohet të mbajë anë në mosmarrëveshje. Sidoqoftë, sa për përkujtesë, Irani u përjashtua nga Swift në vitin 2012, si pjesë e sanksioneve për programin e tij bërthamor. Swift humbi pothuajse gjysmën e të ardhurave të saj nga eksporti i naftës dhe 30% të tregtisë së jashtme.
Swift thotë se nuk ka ndikim mbi sanksionet dhe çdo vendim për t’i vendosur ato i takon qeverive.
Si do të ndikojë përjashtimi i Rusisë nga Swift?
Kompanitë ruse do të humbnin aksesin në transaksionet normale të sigurta dhe të menjëhershme të ofruara nga Swift. Pagesat për energjinë e saj të vlefshme dhe produktet bujqësore do të ndërpriteshin rëndë. Bankat ka të ngjarë të kenë të bëjnë drejtpërdrejt me njëra-tjetrën, duke shtuar vonesa dhe kosto shtesë, dhe në fund duke ulur të ardhurat për qeverinë ruse. Rusia ishte kërcënuar me një përjashtim nga Swift më parë – më 2014 kur aneksoi Krimenë. Rusia tha se masa do të ishte e barabartë me një shpallje lufte. Aleatët perëndimorë nuk vazhduan, por kërcënimi e shtyu Rusinë të zhvillonte sistemin e saj, shumë të ri, të transferimit ndërkufitar. Për t’u përgatitur për një sanksion të tillë, qeveria ruse krijoi një Sistem Kombëtar të Kartës së Pagesave, i njohur si Mir, për të përpunuar pagesat me kartë. Megjithatë, pak vende të huaja e përdorin atë aktualisht.
Pse Perëndimi është i ndarë për Swift? Sepse, përjashtimi i Rusisë do të dëmtonte në njëfarë mase edhe kompanitë që furnizojnë mallra dhe blejnë nga Rusia. /Buletini Ekonomik/
