Kultura jonë nuk është shumë pozitive me plakjen. Ne jemi të magjepsur me ata, si Jennifer Lopez dhe Tom Brady, të cilët duken të imunizuar ndaj viteve, të fiksuar pas paraqitjes rinore. Dhe bota e sipërmarrjes është veçanërisht e fiksuar pas rinisë, pavarësisht nga një grumbull të dhënash që tregojnë se themeluesit më të suksesshëm janë tashmë në moshën e mesme.
Nuk është çudi që kaq shumë njerëz e presin çdo thinjë me ankth. Po, siç i kujtonte vetes Steve Jobs çdo mëngjes, në fund trupi dhe truri ynë plaket. Por, sipas shkencës, rruga drejt këtij fundi të pashmangshëm nuk është e gjitha në zbritje. Hulumtimet e reja mbi performancën konjiktive të të moshuarve i shtohen një sërë studimesh që tregojnë se mosha ka dobësitë e saj, por edhe avantazhet e saj.
Përparësitë konjiktive të plakjes
Hulumtimi, i publikuar së fundmi në Psychology and Aging, hodhi një vështrim nga afër funksionit mendor të të moshuarve të shëndetshëm, por është larg nga studimi i parë që krahason trurin në mosha të ndryshme. Mijëra vite kulturë na kujtojnë se mosha dhe mençuria shpesh shkojnë së bashku, sigurisht, por studimet më të fundit tregojnë se vitet që kalojnë kanë edhe përfitime të tjera.
Lumturia, për shembull, priret të ulet gjatë të 40-ve dhe 50-tave tona të furishme, përpara se të rritet në mënyrë të qëndrueshme gjatë pjesës së mbetur të jetës. Mesatarisht, vetëvlerësimi gjithashtu duket se rritet me çdo ditëlindje.
Por nuk është vetëm se ne vendosemi dhe rritemi të kënaqur në vitet tona të arta. Studime të tjera tregojnë se lloji i krijimtarisë që është i rrënjosur në një jetë të përvojës në fakt nuk arrin kulmin deri në moshën e mesme të vonë. Ne nuk jemi thjesht më të lumtur më vonë në jetë. Nëse nuk synojmë të rishpikim rrënjësisht një industri, ne përgjithësisht jemi më të mirë edhe në punët tona.
Në këtë sfond të gjetjeve pozitive rreth funksionit mendor dhe moshës, hulumtimi i ri, i kryer në Trinity College Dublin, vë në dukje saktësisht se si ndryshon truri i të moshuarve. Studiuesit kërkuan vullnetarë të shëndetshëm të moshuar dhe të rinj që të plotësonin një sërë testesh konjiktive dhe zbuluan se truri i moshuar në fakt ka avantazhe kryesore:
- Të moshuarit e kanë më të lehtë të përqëndrohen. Kur ekipi hulumtues u kërkoi subjekteve të përfundonin një ushtrim të thjeshtë që kërkonte vëmendje të vazhdueshme, ata zbuluan se të moshuarit raportuan se mendjet e tyre enden rreth 27% të kohës. Të rinjtë ëndërronin afër gjysmës së kohës (47%).
- Të moshuarit ishin më pak të shqetësuar. Vullnetarët e rinj, me trurin e tyre të kërcitur, vazhdimisht duhej të frenonin vëmendjen e tyre, duke shkaktuar shqetësim dhe stres. Vullnetarët më të vjetër u larguan në mënyrë të qëndrueshme dhe kështu raportuan se ndjenin shumë më pak ankth.
- Njerëzit e moshuar kanë kontroll më të mirë të trurit të tyre. Vullnetarët më të rinj shpesh u thanë kërkuesve se shpërqëndrimi i tyre ishte i pavullnetshëm, ata nuk mund t’i mbanin mendimet e tyre të largoheshin. Njerëzit e moshuar ishin më pak të shqetësuar nga mendjet e shqetësuara që nuk mund t’i kontrollonin.
“Hulumtimi tregon që të rriturit e moshuar mund të jenë më të përqëndruar, më pak të penguar nga ankthi dhe më pak të shqetësuar mendërisht sesa të rriturit më të rinj,” komentoi studiuesi kryesor Paul Dockree, duke përmbledhur gjetjet.
Studiuesit tregojnë se ndërsa plakemi edhe kujtesa jonë bëhet disi më pak e besueshme, truri ynë kompenson duke mësuar të fokusohet më mirë në detyrën në fjalë. Ne mund t’i harrojmë çelësat tanë, me fjalë të tjera, por kur ulemi për të bërë punën, truri jonë ka më pak gjasa të shpërqëndrohet nga çdo shqetësim dhe ëndërr e zakonshme.
Ky nuk është një avantazh i vogël. Dhe nuk është i vetmi që truri i moshuar ka në arsenalin e tij. E gjithë kjo është një kujtesë se e vetmja arsye që vitet që kalojnë mund t’ju bëjnë më pak të ngjarë të keni sukses është nëse ato ju bëjnë më pak të gatshëm të besoni në veten tuaj dhe të përballeni me sfida të reja. Truri juaj në moshën 50-vjeçare është i ndryshëm nga truri juaj në moshën 25-vjeçare, por kjo nuk do të thotë se është më keq.